Yếu tố quyết định chất lượng và giá bán của đá Ruby

Ruby là loại đá quý đắt đỏ được nhiều người ưa chuộng và săn đón nhưng không phải ai cũng biết định giá chất lượng chính xác. Trong đó luôn có một số yếu tố then chốt quyết định tới giá trị của sản phẩm mà khách hàng cần phải nắm rõ. Cụ thể những thông tin đánh giá chi tiết về đá Ruby hữu ích sẽ được bài viết sau chia sẻ.

Nội dung

Màu đỏ của đá Ruby từ đâu?

Đá Ruby còn có tên gọi khác là Hồng ngọc – một loại đá quý chứa khoáng chất corundum và mang màu đỏ đặc trưng từ tự nhiên. Trong đó màu sắc của chúng sẽ được hình thành bởi nguyên tố crom trộn lẫn. Đây là một hiện tượng ít xảy ra nên hồng ngọc tự nhiên rất khan hiếm.

Cụ thể Ruby có công thức hóa học là Al2O3 với mạng tinh thể ở dạng α-alumina. Khi các Al3+ bị thay thế bởi ion Cr3+ liên kết với 6 ion O2- tại các đỉnh. Cấu trúc này tạo nên xu hướng hấp thụ ánh sáng từ xanh lục đến tím biến đổi thành màu đỏ. Mặt khác khi 1 photon đi qua tinh thể đá Ruby cũng sẽ thúc đẩy hiện tượng lân quang để hình thành màu đỏ giúp viên đá trở nên sáng hơn.

Đá Ruby sở hữu vẻ đẹp tự nhiên với màu đỏ rất cuốn hút

Tại sao đá Ruby chất lượng khác nhau từ nhiều mỏ khai thác?

Đá Ruby được phân bố tại nhiều nơi trên thế giới, ngoại trừ châu Nam Cực. Trong đó có một số mỏ khai thác nổi bật ở Myanmar, Thái Lan, Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc, Pakistan. Ngoài ra Ruby còn xuất hiện trên Bắc Carolina (Bắc Mỹ), Colombia (Nam Mỹ), Úc, Phần Lan, Na Uy…. Khu vực phân bố đá Ruby trên thế giới?

Đá Ruby có giá trị rất cao nhưng chất lượng sẽ khác biệt phụ thuộc vào đặc điểm cũng như tính chất của chúng. Trong đó Ruby sao tự nhiên đắt đỏ nhất bởi chúng sở hữu hiệu ứng quang học độc đáo với khả năng phát ra ngôi sao 6 cánh khi nguồn sáng chiếu vào.

Chất lượng của đá Ruby ở các mỏ khai thác có sự khác biệt là bởi vì địa chất hình thành chúng không giống nhau. Điều đó sẽ làm ảnh hưởng đến hàm lượng các oxit kim loại cấu thành lên đá. Chính vì thế dựa vào đặc điểm thành phần, các nhà đánh giá đá quý có thể biết được vị trí nơi khai thác của một khối Ruby bất kỳ.

Yếu tố ảnh hưởng đến giá bán và chất lượng đá Ruby

Có rất nhiều yếu tố khác nhau quyết định đến chất lượng cũng như giá bán của đá Ruby. Đó là những đặc điểm về màu sắc, trọng lượng, độ tinh khiết và giác cắt với mức độ ảnh hưởng cụ thể như sau.

Màu sắc

Màu sắc luôn là yếu tố đầu tiên chi phối đến việc phân loại và định giá đá Ruby. Trong đó có 3 khía cạnh cần xem xét bao gồm:

Gam màu: Màu sắc cụ thể trên biểu đồ màu tiêu chuẩn và đá Ruby chỉ công nhận 3 gam màu chính là đỏ, xanh da trời và xanh lá cây. Sản phẩm càng giá trị khi được hình thành đúng với sắc màu tự nhiên, không bị pha trộn giúp cho độ sắc nét cao và bắt mắt.
Độ bão hoà màu: Đây là thước đo về độ tinh khiết cũng như sự tươi hay xỉn của màu sắc. Đá Ruby có độ bão hòa màu cao sẽ càng giá trị và ngược lại.
Tông màu: Thể hiện mức độ sáng, tối cũng như khả năng hấp thụ ánh sáng của đá Ruby. Trong đó sản phẩm có màu huyết bồ câu (màu sắc giống máu đỏ đặc trưng của loài chim bồ câu) là có giá trị nhất. Sau đó chất lượng Ruby sẽ giảm dần theo màu đỏ đậm, đỏ, hồng tím và hồng.

Để xác định được màu sắc của đá Ruby, người ta có thể so sánh với các bộ màu chuẩn dưới tác động của đèn và công cụ phóng đại như kính lúp, kính hiển vi. Ngoài ra bạn có thể dùng các công cụ đo màu chuyên dụng. Trong đó có thiết bị Color Master của Viện Ngọc Mỹ (GIA) hay Color Scan được phát minh bởi các phòng Ngọc học Mỹ (AGL)….

Màu đá khác nhau sẽ có giá trị bán ra khác nhau, trong ảnh là viên Ruby Cabochon huyết kính có sẵn tại IRUBY

Trọng lượng

Yếu tố tiếp theo quyết định đến chất lượng cũng như giá cả của Ruby chính là trọng lượng. Đơn vị đo được sử dụng phổ biến của loại đá này chính là carat với quy ước 1 carat = 0.2gram. Đối với đá Ruby có cùng phẩm chất thì trọng lượng càng lớn, giá trị sẽ càng cao và ngược lại.

Điểm đáng chú ý là việc sử dụng yếu tố carat để định giá Ruby chưa hẳn đã đúng. Thậm chí điều đó còn có thể gây ra sự sai lệch kết quả rất lớn bởi giá trên mỗi đơn vị trọng lượng của đá quý sẽ khác nhau giữa các loại. Tiêu chuẩn về carat chỉ thực sự chính xác khi 2 sản phẩm giống nhau về màu sắc, đường cắt cũng như độ tinh khiết.

Độ tinh khiết

Độ tinh khiết thể hiện bên trong cấu trúc của mỗi viên đá Ruby và là yếu tố quan trọng để định giá sản phẩm. Đó có thể là những bao thể ở dạng rắn, lỏng hoặc những khe nứt, vết rạn, vỡ…. Cụ thể tiêu chí đánh giá đá quý liên quan đến độ tinh khiết được xác định như sau:

Kích thước: Kích thước bao thể hay các dấu vết tồn tại trong tinh thể càng lớn thì càng làm giảm chất lượng của Ruby. Số lượng bao thể ít sẽ đẩy giá trị của Ruby lên cao hơn. Bao thể sáng màu sẽ khó nhìn được bằng mắt thường nên được đánh giá tốt hơn màu sắc tối. Vị trí bao thể nằm sâu dưới đáy hoặc phần rìa xung quanh ít gây ảnh hưởng tới tính thẩm mỹ hơn là ở trên bề mặt và điều đó cũng quyết định đến giá.
Kiểu khe nứt: Những khe nứt chưa được hàn gắn khó nhận ra bằng mắt thường nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho độ bền của đá Ruby. Vì thế chúng không được đánh giá cao khi tiếp cận thị trường bằng những vết vỡ đã qua xử lý.
Vị trí khe nứt: Khe nứt xuất hiện ở mặt trên sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đá Ruby nhiều nhất. Sau đó là vết rạn ở rìa và phần đáy, còn vị trí sâu bên trong sẽ đỡ tác động tiêu cực cho giá trị sản phẩm hơn hẳn.

Giác cắt

Giác cắt có ảnh hưởng nhất định tới giá trị của đá Ruby và luôn được đưa vào yếu tố quan trọng để đánh giá chất lượng. Trong đó những chỉ tiêu chế tác đặc trưng phản ánh vẻ đẹp của từng sản phẩm khi hoàn thiện về các yếu tố sau.

Hình dạng: Hình dạng tổng thể của khối đá sau khi được cắt thành công. Ví dụ như hình tròn, hình giọt nước, oval hay hình bầu dục, hình tam giác….
Kiểu chế tác: Đá Ruby bao gồm 2 kiểu chế tác khác biệt nhau.
- Facet (mài giác): Áp dụng cho mẫu đá sở hữu mức độ tinh khiết cao, tức là ít khuyết tật.
- Cabochon (mài khum): Ứng dụng khi đá Ruby có nhiều khuyết tật như chứa bao thể hay bị nứt vỡ bên trong….
Độ cân đối: Mức độ hài hòa giữa các phần trên khối đá được cắt. Để xác định được điều này thì người ta cần phải đo rất nhiều thông số đòi hỏi tính kỹ thuật cao. Trong đó sự cân đối quan trọng thể hiện qua phần trên và phần dưới, chiều dài và chiều rộng.
Độ đối xứng: Mối quan hệ giữa các phần của đá Ruby qua một điểm chính giữa gọi là tâm. Đặc biệt người ta cần phải chú ý đặc biệt đến độ lệch của tim đáy, độ lệch mặt bàn so với thắt lưng và tỷ lệ ở vị trí thắt lưng với chiều dày.
Độ hoàn thiện: Chất lượng của đá Ruby xem đã đạt được sự chính xác về hình dáng cũng như độ bóng trên bề mặt sản phẩm chưa để định giá chính xác.

Viên đá Ruby cắt giác facet khối tiêu chuẩn rất đẹp đảm bảo độ sáng và đủ đáy

Yếu tố ngoại cảnh

Bên cạnh các yếu tố về màu sắc, độ tinh khiết, giác cắt và trọng lượng thì chất lượng của đá Ruby còn bị tác động bởi những yếu tố ngoại cảnh. Trong đó những khía cạnh quyết định liên quan chính là nguồn gốc hình thành, ngoại hối và phương pháp xử lý màu. Cụ thể là:

Nguồn gốc hình thành

Nguồn gốc ảnh hưởng lớn đến chất lượng cũng như giá bán của Ruby. Đó là vì mỗi khu vực địa lý sẽ có địa chất khác nhau tác động lên đặc điểm, tính chất của sản phẩm và tạo ra nét đặc trưng riêng. Đá Ruby thường được phân chia theo 2 vùng hình thành chính là:

Châu Á với các mỏ khai thác ở Việt Nam, Miến Điện, Thái Lan, Sri Lanka, Trung Quốc.
Châu Phi có đá hồng ngọc tồn tại ở Tanzania Madagascar và Mozambique.

Qua các cuộc khảo sát và đánh giá chất lượng thì đá Ruby ở châu Á thường được đánh giá cao hơn. Đặc biệt là sản phẩm đến từ mỏ khai thác Miến Điện sở hữu chất lượng tuyệt vời. Chính vì thế Ruby khi ra thị trường luôn có giá trị khác biệt dựa trên nguồn gốc xuất hiện của chúng. Điều đó đã trở thành thương hiệu và là thông tin quan trọng để dễ dàng định giá được sản phẩm.

Nếu để ý bạn sẽ thấy xuất xứ thường gắn liền với tên đá Ruby khi được cung cấp ra thị trường. Dựa vào nơi xuất hiện có thể đánh giá khái quát được chất lượng của sản phẩm. Bởi vì cùng khu vực với nhau thì phẩm chất Ruby thường có sự khác biệt không quá nhiều nên vẫn luôn được xét chung vào một nhóm. Kể cả thời gian có thay đổi thì tính chất gắn với nguồn gốc hồng ngọc vẫn vậy.

Ngoại hối

Theo sự biến động của thị trường ngoại hối, giá trị của Ruby có thể tăng lên hoặc giảm xuống. Đây là sản phẩm giá trị và nó sẽ bị tác động khá mạnh theo cán cân tỷ giá. Đặc biệt là khi bạn sử dụng đồng đô la Mỹ (USD) để mua sản phẩm này thì mức độ ảnh hưởng trở nên rõ ràng hơn. Có thể 2 thời điểm giá USD của đá Ruby không thay đổi nhưng khi quy đổi sang tiền Việt Nam (VND) luôn có chênh lệch nhất định.

Về cơ bản ngoại hối chính là thước đo giá trị của đá Ruby. Nó phản ánh chất lượng cũng như giá trị của từng sản phẩm một cách rõ nét. Cụ thể dựa vào ngoại hối bạn có thể biết được đâu là loại hồng ngọc đắt hơn và ngược lại. Tuy nhiên yếu tố này có thể bị đánh lừa, gây nhầm lẫn nên người tiêu dùng thông thái cần phải kết hợp thêm những khía cạnh khác để định giá sản phẩm.

Phương pháp xử lý màu

Phương pháp xử lý màu phổ biến nhất với Ruby là đốt và xử lý nhiệt. Mặc dù đá tự nhiên 100% nhưng trong quá trình hình thành bị vùi lấp và lẫn tạp chất đã làm giảm chất lượng. Vì thế việc sử dụng nhiệt độ cao sẽ làm tan chảy những khiếm khuyết ở cả sâu bên trong lẫn bề mặt sản phẩm. Những vị trí đó được lấp đầy giúp Ruby trở nên ổn định và sạch sẽ hơn.

Hồng ngọc còn được trải qua quá trình bôi dầu tự nhiên hoặc tổng hợp để loại bỏ vị trí bị nứt vỡ. Bởi vì dầu tự nhiên sau một thời gian sử dụng sẽ có xu hướng khô dần và sửa chữa khuyết điểm cho bề mặt đá Ruby. Đây là biện pháp xử lý rất thông minh, hiện đại giúp giá trị sản phẩm tăng lên trông thấy.

Sự tác động của quá trình xử lý màu lên chất lượng cũng như giá trị của đá Ruby khá lớn. Đó là bước quan trọng để có được sản phẩm hoàn thiện đẹp mắt, tinh tế hơn. Tuy nhiên kết quả cuối cùng còn bị chi phối bởi công nghệ, kỹ thuật thực hiện và cần công khai để khách hàng được biết.

Nhẫn nam Ruby mẫu Doanh Nhân – IRRC240 2407982 đá Ruby tự nhiên 100%

Cách nhận biết đá Ruby tự nhiên chất lượng cao

Trên thị trường hiện nay đang có rất nhiều loại Ruby với mức giá khác nhau. Trong đó có cả đá tự nhiên, sản phẩm đã qua xử lý, Ruby nhân tạo hoặc thậm chí là hàng giả, hàng nhái. Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể nhận biết được đá Ruby chất lượng cao nhờ vào những cách sau:

Đánh giá bằng độ tinh khiết: Ruby tự nhiên phải trải qua quá trình địa chất phức tạp để lớn lên dần. Vì thế chúng có thể cuốn cả những hạt cát hay giọt nước vào bên trong khi hình thành. Dù ít hay nhiều thì sản phẩm này cũng sẽ có tì vết và không có được sự hoàn hảo tuyệt đối.
Quan sát tia khúc xạ: Bạn sử dụng đèn pin soi lên bề mặt đá Ruby, nếu thấy xuất hiện ngôi sao 6 cánh chứng tỏ đúng là sản phẩm tự nhiên chất lượng cao.
Ngâm Ruby vào nước: Hồng ngọc thật khi ngâm vào nước sẽ phát ra ánh sáng rõ nét.

Trên đây là những thông tin cơ bản về đá Ruby cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến giá thành của nó. Về cơ bản đây là đá quý nên được đánh giá chung qua thước đo màu sắc, trọng lượng, độ tinh khiết và giác cắt. Ngoài ra còn có thêm một số yếu tố ngoại cảnh sẽ làm ảnh hưởng tới chất lượng của đá. Hy vọng kiến thức này luôn hữu ích và giúp bạn lựa chọn được Ruby tự nhiên chất lượng cao một cách dễ dàng.