So sánh cấu trúc Ruby và Spinel, điều gì tạo nên độ cứng khác nhau?

Ruby và Spinel đều nổi tiếng với sắc đỏ quyến rũ được hình thành từ tự nhiên. Tuy nhiên, trên thực tế chúng là 2 loại đá khác nhau với cấu trúc tinh thể, độ cứng và giá bán riêng biệt. Để hiểu rõ hơn về đặc điểm cũng như cách nhận diện đá Ruby và Spinel, bạn hãy tham khảo bài viết sau.

Giới thiệu chung về đá Ruby và Spinel

Đá Ruby và Spinel là 2 loại đá quý khác nhau nhưng rất dễ bị nhầm lẫn. Chúng khó phân biệt được bằng mắt thường mà cần phải sử dụng đến kỹ thuật phân biệt hóa chất. Trong đó, những thông tin cơ bản về 2 loại đá này như sau:

• Đá Ruby là một loại đá quý được tạo thành từ khoáng chất corundum với màu đỏ đặc trưng. Nó còn được biết với tên gọi khác là Hồng ngọc và rất hiếm có trong tự nhiên. Những nơi phân bố chủ yếu của Ruby là Myanma, Thái Lan và Sri Lanka, Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Kenya, Tanzania, Phần Lan, Na Uy.
• Đá Spinel còn được gọi là đá tia lửa. Đây là một khoáng vật nhôm magnesi trong nhóm spinel với công thức hóa học là MgAl2O4. Chúng phân bố trong cuội chứa đá quý ở Sri Lanka hay đá vôi thuộc tỉnh Badakhshan, Afghanistan, Mogok (Burma), Lục Yên (Việt Nam), Mahenge, Matombo (Tanzania), Tsavo (Kenya).

Cấu trúc tinh thể của đá Ruby và Spinel 

Cấu trúc tinh thể là những nét đặc trưng cơ bản của mỗi loại đá quý. Đó là sự sắp xếp, liên kết các nguyên tử và tạo ra những đặc tính nhất định. Cụ thể là:

Độ cứng của Ruby và Spinel khác nhau do yếu tố nào?

Độ cứng Mohs của đá Ruby là 9, trong khi đó đá Spinel chỉ đạt độ 8 với thang đo này. Qua đó có thể thấy rằng Hồng Ngọc luôn cứng hơn Spinel. Khi 2 viên đá cọ sát vào nhau thì cái nào bị trầy xước chứng tỏ là Spinel. Mức độ cứng khác biệt của chúng phụ thuộc vào những yếu tố sau:

Cấu trúc tinh thể

Cấu trúc tinh thể là yếu tố cốt lõi quyết định đến độ cứng của đá quý. Hệ tinh thể càng chắc chắn với nguyên tử phân bố dày hơn thì độ cứng cáp càng lớn và ngược lại. Trong đó, đá Spinel có hệ tinh thể hình lập phương bao gồm 4 đỉnh, 6 mặt. Đây là một trong những dạng tinh thể đơn giản và thường gắn liền với các dòng kim loại. 

Độ cứng Mohs của đá Ruby là 9, trong khi đó đá Spinel chỉ đạt độ 8 với thang đo này

Đối với đá Ruby, cấu trúc tinh thể là hình lục phương, lục giác thẳng. Các nguyên tử sẽ nằm ở 6 đỉnh, xen giữa hai mặt đáy hình lăng trụ lục giác và trên tâm ba khối lăng trụ tam giác khác nhau. Theo đó, Ruby rất cứng và vượt trội hơn hẳn so với đá Spinel.

Liên kết hóa học

Liên kết hóa học giữa các nguyên tử trong cấu trúc tinh thể là nền tảng độ cứng của đá quý. Khi liên kết hóa học càng mạnh thì đương nhiên độ mức độ cứng chắc mà viên đá có được sẽ cao hơn và ngược lại. Trong đó, cả Ruby và Spinel đều có các nguyên tử kết nối với nhau theo nguyên tắc cộng hóa trị – loại liên kết mạnh mẽ nhất. 

Điểm đáng chú ý là nguyên tố hóa học của đá Ruby và Spinel khác nhau và điều đó ảnh hưởng lớn tới độ cứng của đá. Cụ thể Ruby thuộc họ Corundum với công thức hóa học là Al2O3Cr. Còn đá Spinel mang bản chất là một khoáng vật oxit Magie được thể hiện qua công thức MgAl2O4 có độ cứng thấp hơn Ruby.

Địa chất hình thành

Mỗi loại đá quý phân bố ở những khu vực địa lý khác nhau thường sẽ có sự khác biệt về độ cứng. Vì thế mỏ khai thác Ruby và Spinel luôn không giống nhau. Để hình thành được những viên đá quý đảm bảo độ cứng, chúng cần phải trải qua quá trình địa chất phức tạp. 

Thực tế, ở mỗi khu vực khai thác, mức độ cứng chắc của đá Ruby và Spinel sẽ có sự chênh lệch nhất định. Chính vì thế, trên thang đo độ cứng Mohs, Spinel có giá trị từ 7.5 đến 8. Còn đá Ruby sở hữu độ cứng ở mức độ 9. 

Các cách thử độ cứng của đá Ruby và Spinel

Để nhận biết được độ cứng của đá Ruby và Spinel, các chuyên gia cần phải tiến hành đo đạc một cách cẩn thận. Trong đó, 2 cách đơn giản nhất giúp đưa ra số liệu chính xác và nhanh chóng là: 

Sử dụng bút thử độ cứng LNJ

Bút thử độ cứng LNJ có khả năng đo độ cứng của Ruby và Spinel cực chuẩn. Chúng được cấu tạo bởi bo mạch điện tử với IC 9 chân cấp nguồn cho các bộ phận. Người dùng chỉ cần gạt biến trở sang bên phải và chờ đèn phát sáng là có thể tiến hành đo độ cứng. Lúc này, bạn hãy đặt mũi bút vuông góc 90 độ so với bề mặt của viên đá và kết quả sẽ hiển thị tức thời.

Phương pháp đo độ cứng đá quý bằng thiết bị LNJ vừa đơn giản, vừa nhanh chóng mà kết quả luôn đảm bảo chính xác tuyệt đối. Trong đó, đá Ruby có độ cứng bằng 9 và đá Spinel sẽ lên 8 vạch. Người dùng chỉ cần đếm số nấc sáng xuất hiện trên thiết bị. Tuy nhiên trên thị trường đã xuất hiện bút đo độ cứng LNJ giả cho kết quả không chính xác nên khách hàng cần cân nhắc lựa chọn cẩn thận.

Thử độ cứng của đá Ruby và Spinel bằng cách vạch lên bề mặt

Xác định độ cứng cho đá quý bằng cách vạch lên bề mặt là cách cổ xưa nhất. Tuy nhiên nó có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng đá nên thường chỉ được áp dụng với đá thôi. Bởi các chuyên gia khi thực hiện sẽ dùng vật liệu cứng khác theo tiêu chuẩn để tác động vật lý lên bề mặt Ruby và Spinel. 

Bảng độ Cứng của Đá Quý Mohs là một yếu tố quan trọng khi mua các loại trang sức đá quý tự nhiên. Nó biểu thị độ chống chịu lực và trầy xước của viên đá

Việc sử dụng vật liệu khác để thử độ cứng của đá quý thường khá phức tạp. Thông thường bạn sẽ phải dựa trên thang đo Mohs để xác định đá vạch lên bề mặt Ruby và Spinel. Khi soi kính lúp thấy có vết trầy xước nhẹ thì tức là độ cứng của viên đá đó sẽ thấp hơn đá vạch khoảng 0.5 đến 1.

Vai trò của độ cứng đá quý 

Độ cứng của đá quý Ruby và Spinel luôn có ý nghĩa nhất định đối với con người. Trong đó, những vai trò quan trọng nhất của độ cứng là:

Nhận dạng đá quý 

Nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, bạn sẽ khó có thể nhận diện được Ruby, Spinel hay các loại đá khác. Chính vì thế, độ cứng sẽ được sử dụng để xác định chính xác viên đá đang đánh giá là gì. Từ đó, bạn có thể biết được độ quý hiếm cũng như giá trị thực sự của mỗi loại đá mà mình đang sở hữu.

Xác định độ bền

Độ cứng của đá quý sẽ quyết định đến độ bền và khả năng chống lại những vết trầy xước. Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng để người dùng đưa ra quyết định sử dụng phù hợp. Trong đó, đá Ruby có độ cứng cao hơn Spinel nên đương nhiên độ bền cũng như mức độ khó trầy xước sẽ tốt hơn. 

Chống lại sự mài mòn

Theo thời gian, đá quý có thể bị mài mòn ở mức độ nhất định. Khi biết được độ cứng, bạn cũng sẽ dễ dàng xác định được sự ảnh hưởng của chúng trước các tác động xung quanh. Đá càng cứng thì khả năng chống lại sự mài mòn càng cao.

Cân nhắc về thiết kế

Ruby và Spinel sau khi đánh giá được độ cứng sẽ giúp thợ kim hoàn tính toán thiết kế hợp lý. Bởi vì các loại đá thường được kết hợp với nhau để trở nên độc đáo và đảm bảo tính thẩm mỹ. Nếu lựa chọn kỹ lưỡng về độ cứng thì sản phẩm sẽ tăng độ bền và sử dụng được lâu dài hơn. 

Định hướng chăm sóc và bảo dưỡng

Độ cứng của đá quý Ruby và Spinel giúp chúng ta định hướng được cách chăm sóc và bảo dưỡng phù hợp. Cụ thể, bạn dễ dàng xác định được 2 loại đá này có thể để cạnh nhau không và tránh các chất tẩy rửa ăn mòn. Đây là vai trò cực kỳ quan trọng giúp bảo vệ tuổi thọ cũng như sự mới mẻ, rực rỡ cho các viên đá.

Ứng dụng của đá Ruby và Spinel

Đá Ruby và Spinel được ứng dụng phổ biến trong cuộc sống của con người. Trong đó, những lợi ích cơ bản nhất tương ứng với từng loại đá như sau:

Ứng dụng làm đồ trang sức

Một ứng dụng phổ biến nhất của đá Ruby và Spinel mà ai cũng biết chính là làm đồ trang sức. Những viên đá này sở hữu vẻ ngoài rực rỡ và lấp lánh luôn thu hút mọi ánh nhìn. Bên cạnh nét đẹp tinh tế, độ cứng lý tưởng đã giúp chúng trở thành sản phẩm quan trọng của lĩnh vực chế tác trang sức làm đẹp cho con người. 

Các món đồ trang sức có thể sử dụng đá Ruby hoặc Spinel để chế tác rất phong phú và đa dạng. Đó có thể là mặt nhẫn, mặt dây chuyền, vòng tay hay hoa tai với đủ kiểu hình dáng cũng như sự kết hợp khác nhau. Tất cả đều giúp tôn lên sự sang trọng, quý phái cũng như nét đẹp kiêu sa cho người sử dụng. 

Bộ trang sức đá Ruby tự nhiên 100% sở hữu màu đỏ huyết rất đẹp của Lục Yên. Thiết kế sử dụng vàng vàng 18k và đá chủ của mặt dây có trọng lượng: 2,91ct và nhẫn là 2,55ct và đôi hoa tai là 2,06ct

Ý nghĩa phong thủy

Cả 2 loại đá Ruby và Spinel đều mang ý nghĩa phong thủy mạnh mẽ. Trong đó, đá Ruby thể hiện uy quyền, quyền lực cũng như vị thế kiêu sa cho người sở hữu. Loại đá này còn có khả năng mang lại may mắn về mọi phương diện. Từ công việc, sức khỏe, tình duyên đều được che chở để trở nên thuận buồm xuôi gió.

Còn đá Spinel thường gắn liền với ý nghĩa phong thủy là khát vọng tình yêu. Nó giúp gắn kết tình cảm đôi lứa trở nên nồng nàn và cháy bỏng. Điều đó cũng giúp mở ra tương lai tốt đẹp, vui vẻ, hạnh phúc. Bởi vậy, đá Spinel thường được sử dụng để chế tạo thành nhẫn cầu hôn hay nhẫn cưới.

Công dụng với sức khỏe

Các loại đá Ruby và Spinel không chỉ đẹp mà còn có công dụng nhất định đối với sức khỏe con người. Trong đó, mỗi loại đá sẽ có tác dụng riêng biệt và có thể được hiểu như sau:

• Đá Ruby có các công dụng đối với sức khỏe như sau:
  • Cải thiện các vấn đề về đau nhức xương khớp và bệnh liên quan đến tim.
  • Tăng cường hoạt động của não bộ để tư duy sáng suốt và linh hoạt hơn.
  • Tác động tích cực lên hệ thần kinh để ngăn ngừa chứng mất ngủ.
  • Hỗ trợ loại bỏ độc tố tích tụ trong có thể.
• Đá Spinel nổi bật với những tác dụng thiết thực cho sức khỏe như sau:
  • Tăng cường khả năng tái tạo mô và tế bào để tự chữa lành mọi vết thương.
  • Hỗ trợ tuần hoàn máu để có thể luôn phát triển khỏe mạnh và cường tráng.
  • Hỗ trợ ý tưởng sáng tạo giúp cho công việc luôn suôn sẻ, thuận lợi.
  • Xoa dịu cảm xúc bị đè nén, giải tỏa tâm trạng với những sự ưu phiền và mệt mỏi.
  • Hạn chế suy nghĩ quá độ gây ảnh hưởng tới cuộc sống của chính mình.
  • Hưng phấn tinh thần và mang lại niềm vui trong cuộc sống.

Cấu trúc tinh thể của Ruby và Spinel có ảnh hưởng đến giá bán không?

Cấu trúc tinh thể của Ruby và Spinel sẽ có ảnh hưởng nhất định đến giá bán. Đặc điểm này quyết định đến độ cứng cũng như tính bền vững của sản phẩm. Trong đó, cấu trúc của hệ tinh thể càng chắc chắn với liên kết hóa học mạnh thì giá trị càng cao và ngược lại.

Bên cạnh cấu trúc tinh thể, giá bán của đá Ruby và Spinel còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác. Trong đó, khía cạnh tác động mạnh mẽ nhất chính là tiêu chuẩn 4C bao gồm màu sắc, độ tinh khiết, giác cắt và trọng lượng. Thông thường giá bán của cả 2 loại đá quý này sẽ dao động từ vài triệu cho tới vài chục triệu đồng.

Cấu trúc tinh thể của đá Ruby và Spinel đã được bài viết trên chia sẻ rất tường tận. Qua đó, bạn có thể biết được những sự khác biệt về đặc điểm, độ cứng cũng như giá trị của 2 loại đá này. Bài viết còn cung cấp thêm thông tin về cách đo độ cứng, phân biệt và công dụng cụ thể của từng loại đá, hy vọng sẽ thực sự hữu ích với tất cả các bạn.